سوال روز:

چرا در مواردی مثل شهادت امام حسین علیه السلام، ما قبل از عزا، عزاداری را شروع می کنیم؟

اینکه چرا مراسم عزاداری برای اباعبدالله(ع) از اول دهۀ محرم آغاز می‌شود، دلائل مختلفی می‌تواند داشته باشد که به دو نمونه اشاره می کنیم :
۱ . سیره و روش معصومین علیهم السلام
از نظر قرآن، لازم است هر مسلمانی از سنت و سیره (روش) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه معصومین علیهم السلام به عنوان سرمشق رفتاری پیروی کند. خداوند می‌فرماید: « لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَهًْ حَسَنَهًْ لِمَنْ کَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَکَرَ اللَّهَ کَثِیرًا » قطعا براى شما در اقتدا به رسول خدا سرمشقى نیکوست براى آن کس که به خدا و روز بازپسین امید دارد و خدا را فراوان یاد مى کند. [احزاب، آیه ۲۱] زیرا از نظر قرآن این پیروی از پیامبر(ص) آثار بسیاری در زندگی بشر دارد که از جمله آنها جلب و جذب محبت الهی به سوی خود است، به گونه‌ای که انسان محبوب خدا می‌شود: « قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ. قُلْ أَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الْکَافِرِینَ » بگو: اگر خدا را دوست دارید، از من پیروى کنید! تا خدا دوستتان بدارد و گناهان شما را بر شما ببخشاید؛ و خداوند آمرزنده مهربان است. بگو: خدا و پیامبر را اطاعت کنید! پس اگر رویگردان شدند و ولایت را نپذیرفتند، قطعا خداوند کافران را دوست ندارد. [آل عمران، آیات ۳۱ و ۳۲] در رابطه با عزاداری شهادت امام حسین علیه السلام امام رضاعلیه السلام می‌فرماید : [شیوه و روش پدرم چنین بود که ] از اول دهۀ محرم حزن و اندوه در چهرۀ پدرم دیده می‌شد و حالت عزادار به خود می‌گرفتند. در روایت آمده است که امام رضا(ع) فرمودند: هنگامی که ماه محرم شروع می‌شد، دیگر کسی پدرم را خندان نمی‌دید و هر روز ناراحتی او بیشتر می‌شد تا روز دهم محرم. پس وقتی روز دهم می‌رسید، آن روز روز مصیبت و اندوه و گریۀ او بود. «کَانَ أَبِی علیه السلام إِذَا دَخَلَ شَهْرُ الْمُحَرَّمِ... » [ امالی صدوق/۱۲۸» در روایت مشهور دیگری وقتی پسر شبیب در اول محرم بر امام رضا(ع) وارد شد، حضرت برای او ذکر مصیبت شهادت و اسارت اهل بیت(ع) را کردند. (دَخَلْتُ عَلَى الرِّضَا علیه السلام فِی أَوَّلِ یَوْمٍ مِنَ الْمُحَرَّمِ.. . [امالی صدوق/۱۳۰]

۲ . ایجاد آمادگی
وقتی انسان می خواهد وارد مراسم بزرگی شود از چند روز قبل خود را برای ورود به آن جلسه آماده می کند ، مصیت و غم شهادت اباعبدالله بزرگترین مصیبت اتفاق افتاده در عالم است ، چنانچه در زیارت عاشورا می خوانیم : « ... وَ اَعْظَمَ رَزِیَّتَها فِى الاِْسْلامِ وَ فى جَمیعِ السَّمواتِ وَ الاَْرْضِ... » براستى چه مصیبت بزرگى و چه داغ گرانى بود در اسلام و در تمام آسمانها و زمین.
به همین دلیل عزاداران قبل از عاشورا با ده شب عزاداری بتوانند خود را برای حضور در غم بزرگ عاشورا آماده کنند. چرا که پس از یک هفته عزاداری، حضور در ذکر مصیبت هولناک عاشورا قابل تحمل‌تر خواهد بود. تمام عزاداران می‌دانند که اگر عزاداری از روز عاشورا شروع می‌شد چقدر ذکر مصیبت‌ها در عاشورا دردناک‌تر و غیرقابل تحمل‌تر می‌شد. اینکه پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «إِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ أَبَداً»(مستدرک الوسائل/۱۰/۳۱۸) این حرارت را هر کسی حس کرده باشد، می‌داند بی‌مقدمه وارد روز عاشورا شدن بسیار دشوار است.

برای دریافت پاسخ سوال های زیر بر روی سوال کلیک نمایید.

- چرا برای عزاداری سیاه می پوشیم؟ مگر اندوه نباید از قلب باشد؟ آیا پوشیدن لباس سیاه برای افراد والا مقام مثل ائمه(ع) ثواب دارد و آیا کراهت رنگ مشکی درست است؟

- آیا پوشیدن لباس سیاه، تعارضی با یافته های روانشناسی دارد؟