ثبت و معرفی سه رقم اصلاح‌شده گیاه دارویی ماریتیغال یا خارمریم (Silybum marianum L.)
توسط دکتر جلال صبا  و دکتر اعظم ملکی

برای اولین بار در کشور

دکتر جلال صبا، استاد اصلاح نباتات دانشگاه زنجان و دکتر اعظم ملکی دانش‌آموخته این دانشگاه، پس از 6 سال تلاش موفق شدند برای اولین بار در کشور با اصلاح اکوتیپ‌های بومی گیاه دارویی ماریتیغال یا خارمریم، سه رقم به نام‌های سلینا، مارینا و ملک را به‌طور رسمی ثبت و معرفی نمایند. ارزیابی و معرفی این ارقام در مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کشور (به‌عنوان مرجع رسمی) انجام شده و ابلاغ آنها توسط معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کشور صورت گرفته است. نام این ارقام، به عنوان اولین ارقام معرفی شده ماریتیغال، در فهرست ملی ارقام گیاهی ایران به آدرس https://spcri.ir/page-Main/fa/0/form/pId1946 نیز وارد شده است.

مهمترین ماده مؤثره دارویی این گیاه، مجموعه ترکیبات پلی‌فنلی به‌نام سیلیمارین است. سیلیمارین جداشده از دانه ماریتیغال، به‌عنوان آنتی‌اکسیدان قوی، یک داروی محافظ کبدی است که به‎طور وسیعی در درمان بیماری‎های مختلف کبدی (سیروز کبدی، هپاتیت ویروسی حاد و مزمن، کبد چرب و التهاب مجاری صفراوی) استفاده می‎شود.

ارقام ماریتیغال سلینا، مارینا و ملک علاوه بر عملکرد دانه بیشتر و مقاومت به خشکی، برای درصد سیلیمارین بالا نیز اصلاح شده‌اند که این ویژگی‌ها کشت این گیاه و استخراج سیلیمارین از دانه‌های آن را بسیار اقتصادی می‌سازد. متأسفانه تاکنون به دلیل نبود ارقام مناسب، عمده سیلیمارین مورد نیاز صنایع داروسازی از خارج کشور وارد می‌شود. امید است توسعه کشت ارقام مذکور که برای شرایط آب‌و‌هوایی مختلف سرد و گرم کشور مناسب هستند، بتواند این وابستگی و خروج ارز برای واردات آن را قطع نماید.